Karşılaştırmalı Edebiyat Nedir?

Ya da Ne Değildir?

Karşılaştırmalı Edebiyat, kendisiyle çok karıştırılan “kızkardeşleri” İngiliz Dili ve Edebiyatı ya da Amerikan Kültürü ve Edebiyatı’ndan farklı olarak tek bir coğrafyanın yazınsal kültürünü kendi dinamikleri içinde incelemez. Biraz daha cesurca işlere burnunu sokar komparatistler.
Mesela modern Avrupa’nın tohumu olan bütün bir aydınlanma sürecinin, Charles Dickens romanlarına etkisiyle, Kafka’daki yansımalarını pekala karşılaştırabilirler. Biraz daha ileri giderek, batının tüm doğu yelpazesini sadece hammadde ve insan gücü olarak değil, kültürel, sanatsal açılardan da nasıl sömürdüğünü araştırabilirler.

Ya da farklı bir şeyler yapmak isteyen bir karşılaştırmalı edebiyatçı tutup feminist edebiyatın tarihsel süreçteki gelişimini Amerika ve Avrupa coğrafyalarını kapsayacak biçimde ele alabilir. Sonra bu da yetmez, işin içine “kendisini”, Osmanlıyı, Türkiye feministlerini katarak bir basamak daha atlar. Ve Karşılaştırmalı Edebiyat eğitiminde, aslında bunların nasıl yapılacağının yöntemleri bir bir anlatılır; karşılaştırmalı edebiyat, bir araştırma, inceleme; farklılıkları ardarda sıralama sürecidir. İçinde yaşadığı dünyayı herşeyiyle karşılaştırmayı öğrenmek demektir.

"Karşılaştırmalı Edebiyat, Türkiye'de yeni yeni gündeme gelen bir bilim dalı. Çeşitli üniversitelerde mevcut olan Edebiyat bölümleri genellikle ikiye ayrılmış bulunuyor. Bunlar ya sadece kendisiyle bağım­lı (ve dolayısıyla kendi içinde bağımsız) Türk Dili ve Edebiyatı bölümleridir ya da çeşitli yabancı dil filo­lojileridir. Bölümler arasında herhangi bir etkileşim, geçişim söz konusu değildir. Bu tıkanıklığın önemli bir nedeni Türkiye'de, üniversitelerde uygulanan eğitim ve müfredat sistemidir. Öğrencilerin farklı bö­lümlerden ders almasına olanak veren 'seçmeli ders' sisteminin ve kredi sisteminin eksikliği bu olumsuz­luğu hazırlayan çok önemli bir nedendir. Bunun sonunda her öğrenci kendi bölümüne kapanır ve 19. yüzyıl üniversite anlayışı etrafında mezun olur okuduğu okuldan.

Bu noktayı, Karşılaştırmalı Edebiyat konusunu bir ölçüde ele almayı düşündüğüm bir yazının hemen girişinde belirtmem önemli bir gerçeği içinde saklamasındandır. Çünkü, böylesi bir sistem, herkesi belli bir disipline, belli bir kürsüye hapseden yaklaşım bütünüyle ideolojik bir tavırdır. Geçişlerin, etkileşimle­rin kapalılığım öngören, mutlakiyetçi, neredeyse despotik bir yapı kendiliğinden gelişmiş olamaz. Arka­sında elbette 19. yüzyılın Humboltçu üniversite anlayışının bir etkisi mevcuttur. Ama bir o kadar da ve belki ondan da öte bilginin kalıplaşmış, ansiklopedik yanına verilen önemi belirtir bu yaklaşım. Farklı di­siplinlerden yararlanmanın getirdiği olanaklar- ve gene öyle bir tavrın sağlayacağı özgürlükçü, dolayısıy­la eleştirel ve analitik perspektif bu metotla ortadan kaldırılmak istenir. Bilgi, giderek malumata (information) dönüşür ve o noktada tıkanıp kalır…" sözleriyle Karşılaştırmalı Edebiyatın farkını ortaya koyuyor Hasan Bülent Kahraman "Karşılaştırmalı Edebiyatın Kavşakları ve Türkiye Serüveni" başlıklı yazısında.

Peki Ne Değildir?

Karşılaştırmalı Edebiyat’ın birebir karşılığı kesinlikle ortaöğretim İngilizce Öğretmenliği değildir! Yeterliliğimiz öğretmenlik formasyonu verilen diğer dil edebiyatlardan farklı olmamasına rağmen, İngilizce branşında ya da herhangi başka bir branşta öğretmenlik yapamayacağımıza Milli Eğitim Bakanlığımız 2 sene önce kesin bir dille hükmetti. Bu hassas konuya dair, Türkiye'de Karşılaştırmalı Edebiyat alanının öncülerinden sayın Murat Belge'nin kaleminden köşe yazılarını "" sayfamızdan okuyabilirsiniz.

Varsın olmasın ortaöğretim kurumları için formasyonumuz; çünkü, biz zaten hali hazırda çok daha fazlasıyız...Gene de, arzu edenler İngilizce düzeylerine güvendikleri ölçüde özel ders verebilirler. Ama 4 yıllık lisans eğitiminde bir komparatiste mesleki düzeyde verilen bu değildir.

"Goethe'nin 'evrensel dünya edebiyatı' kavramını ortaya attığı "bütün insan­ lığın edebiyat kültürü" gönder­mesini içeren aydınlanmacı ve modernist içeriğinin ortadan kalk­tığını varsayarak postkolonyal ve postmodernist akademinin doğması bugünkü Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi'nin de içeriğini belirli-yor. Nihat Ateş- Karşılaştırmalı Edebiyatın Olanaklılıkları ve Sınırlılıkları


What is Comparative Literature?

A little bit definition from Wikipedia.

Comparative literature (sometimes abbreviated “Comp. lit.”) is critical scholarship dealing with the literature of two or more different linguistic, cultural or national groups. While most frequently practiced with works of different languages, it may also be performed on works of the same language if the works originate from different nations or cultures among which that language is spoken. Also included in the range of inquiry are comparisons of different types of art; for example, a comparatist might investigate the relationship of film to literature

Overview

Students and instructors in the field, usually called "comparatists," have traditionally been proficient in several languages and acquainted with the literary traditions and major literary texts of those languages. Some of the newer sub-fields, however, stress theoretical acumen and the ability to consider different types of art concurrently, over high linguistic competence.

The interdisciplinary nature of the field means that comparatists typically exhibit some acquaintance with translation studies, sociology, critical theory, cultural studies and history. As a result, comparative literature programs within universities may be designed by scholars drawn from several such departments. Since WWII, there have been three major international conferences in Comparative Literature: in 1965, 1975 and 1993. The published notes from each conference reveal the contested nature of the field, and deal largely with disputes over theoretic rigor, linguistic incompatibility and the fundamental goals of the field.

Notable English-language comparatists include H.M. Posnett, Susan Bassnett, Charles Bernheimer, Terry Eagleton, Edward Said, and Gayatri Chakravorty Spivak.

Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Comparative_literature

Comparative Literature does NOT mean to be an English college teacher!.. Comparative Literature is a way of life ;)